Երեկ տեղի է ունեցել ՀՀ կառավարության արտահերթ նիստ, որը վարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը, հայտնում են ՀՀ կառավարության  տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից։
Նախքան օրակարգային հարցերի քննարկումը վարչապետը հայտնել է, որ այսօր երեկոյան հանդես կգա հայտարարությամբ։ «Հայաստանը թեւակոխում է պատմական շրջափուլ, որի արդյունքներով պետք է ավարտին հասցնենք գարնանը Հայաստանում տեղի ունեցած ոչ բռնի, թավշյա ժողովրդական հեղափոխությունը։ Այդ մասին ես ավելի կոնկրետ հայտարարությամբ հանդես կգամ այսօր երեկոյան»,–նշել է վարչապետը։
Կառավարության ղեկավարը շնորհավորել է նաեւ տնտեսական զարգացման եւ ներդրումների եւ գյուղատնտեսության նորանշանակ նախարարներին պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ։ 

ԸՕ բարեփոխումները կնպաստեն ՀՀ–ում ժողովրդավարական ընտրական ինստիտուտի կայացմանը

Գործադիրը հավանություն է տվել «Հայաստանի Հանրապետության ընտրական օրենսգիրք» ՀՀ սահմանադրական օրենքում փոփոխություններ եւ լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքի, «Հանրաքվեի մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» ՀՀ սահմանադրական օրենքի, «Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ ՀՀ օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին» եւ «Պաշտպանության մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» ՀՀ օրենքների նախագծերի փաթեթի վերաբերյալ կառավարության օրենսդրական նախաձեռնությանը։ Ընտրական օրենսդրության բարեփոխումների կարեւորագույն նպատակն է Հայաստանում ժողովրդավարական ընտրական ինստիտուտի կայացումը՝ ընտրողների համար հասկանալի եւ կանխատեսելի ընտրակարգի, բոլոր օղակներում ընտրական վարչարարության բարելավման, քարոզարշավի ֆինանսավորման վերահսկողության արդյունավետությունն ու թափանցիկությունը բարձրացնելու, ընտրակաշառքի եւ ընտրողների նկատմամբ ճնշումների բացառման գործուն մեխանիզմների ներդրման, բազմակի քվեարկության դեմ երաշխիքների ավելացման եւ քվեարկության գործընթացների մատչելիության ապահովման, ընտրական գործընթացի նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնող դերակատարների պատշաճ գործունեության երաշխավորման, ընտրական վեճերի գործընթացների հստակեցման եւ արդյունավետության երաշխավորման միջոցով։ Ընտրական օրենսգրքի փոփոխություններն անդրադառնում են մի շարք հիմնարար խնդիրների՝ թեկնածուների տարածքային ցուցակների վերացում, պարզ համամասնական ընտրակարգի ընդունում, կոալիցիաների ձեւավորման սահմանափակումների վերացում ու ժամկետների ընդլայնում, կուսակցական բազմակարծության ապահովման նպատակով՝ ընտրվելու նվազագույն շեմի իջեցում, ընտրագրավի գումարի իջեցում ու նվազագույնը 4 կուսակցությունների (կուսակցությունների դաշինքների) ընտրության երաշխիքների ապահովում, կանանց ներկայացվածության քվոտայի բարելավում, «Բոնուսային համակարգի» վերացում։ Լրացուցիչ մեխանիզմներ են նախատեսված, մասնավորապես, ընտրողների ցուցակների կազմման եւ վարման գործընթացի արդյունավետության բարձրացման նպատակով, որը ենթադրում է սահմանափակել վավերականության ժամկետը լրացած անձը հաստատող փաստաթղթով քվեարկելու իրավունքը՝ ապահովելով վավեր անձնագրերով Հայաստանում գտնվող բոլոր ընտրողների համար եւ ցուցակներում թողնելով առնվազն վերջին մի քանի տարվա ընթացքում անձը հաստատող վավեր փաստաթուղթ ունեցող ընտրողներին։ Նախատեսվել է մեխանիզմ դատարանի կողմից անգործունակ ճանաչված անձանց ընտրողների ցուցակից հանելու համար, հետագայում այս հարցին անդրադառնալով սահմանադրական փոփոխությունների համատեքստում։
Ընտրողների իրազեկվածության բարձրացման նպատակով նախատեսվում է օրենսդրորեն ամրագրել համապետական ընտրությունների ժամանակ Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռուստաբանավեճերի կազմակերպումը՝ դրանցից առնվազն մեկը նախատեսելով կուսակցությունների համամասնական ցուցակի առաջին համարների մակարդակով, ինչպես նաեւ անվճար հնարավորություն տալով այլ լրատվամիջոցներին վերահեռարձակելու այդ հեռուստաբանավեճերը։ Ապահովվել է նաեւ ԶԼՄ—ներով ոչ միայն քարոզարշավի, այլեւ ընտրություններին մասնակցող թեկնածուների, կուսակցությունների ու դրանց ծրագրերի առավել հավասար լուսաբանման կարգավորումը՝ հարգելով խոսքի ազատությունն ու բազմակարծության իրավունքը, ինչպես նաեւ զորամասերում քարոզչության հավասար պայմաններ՝ ՀՀ պաշտպանության նախարարության միջոցով՝ առանց անցագրային ու գաղտնիության ռեժիմի փոփոխման։ Մասնավորապես՝ նախատեսվում է սահմանել մեխանիզմներ զինծառայողներին նախընտրական քարոզչությանը հեռուստատեսությամբ հետեւելու համար։
Ընտրական գործընթացների նկատմամբ վերահսկողության հնարավորությունների բարձրացման համար նախատեսվում է, մասնավորապես, կրճատել ՀԿ—ների հավատարմագրելու վերջնաժամկետը՝ սահմանելով հավատարմագրման իրականացման համար ողջամիտ ժամկետ եւ նորարարական տեխնոլոգիական լուծումներով պարզեցնել ԿԸՀ—ի կողմից իրականացվող գործընթացները, վերացնել դիտորդների եւ ԶԼՄ ներկայացուցիչների գումարային թիվը տեղամասում սահմանափակելու հանձնաժողովի իրավունքը, սահմանել միջազգային եւ օտարերկրյա դիտորդական կազմակերպություններին հրավեր ուղարկելու ընթացակարգը եւ այլն։
Անդրադառնալով օրինագծերի փաթեթին՝ Նիկոլ Փաշինյանն ընդգծել է, որ Ընտրական օրենսգրքի բոլոր փոփոխություններն ուղղված են գործընթացի պարզեցմանը։ «Շատ կարեւոր է, որ մենք այսօրվանից բարձրաձայնենք, թե ինչ քվեարկություն ենք նախատեսում։ Ըստ էության, տեղի է ունենալու քվեարկություն առանց գրիչի։ Այսինքն՝ դարձյալ նախկինի նման յուրաքանչյուր քաղաքական ուժ ունենալու է իր քվեաթերթիկը, ընդ որում այդ քվեաթերթիկները հատուկ հաշվառման առարկա չեն լինելու, որովհետեւ այդ քվեաթերթիկները ծրարից դուրս եւ առանց համապատասխան դրոշմանիշի զրո արժեք ունեն։ Այսինքն՝ քաղաքացիների համար քվեարկությունը նման է լինելու 2017 թվականի ընտրությանը, բայց ավելի պարզեցված կարգով։ Եթե նախկինում քաղաքացին պետք է քվեաթերթիկներից մեկն ընտրեր, շրջեր եւ նշան կատարեր, ապա հիմա գրիչ ընդհանրապես հարկավոր չէ, եւ այստեղից վերանում է կարմիր, կապույտ, կանաչ, սեւ գրիչների պատմությունը։ Այսինքն՝ քաղաքացին ուղղակի քվեաթերթիկը դնում է ծրարի մեջ՝ առանց որեւէ նշում կատարելու։ Մնացած բոլոր փոփոխությունները՝ ընտրական գրավի, տոկոսների մասով, պարզեցման ուղղությամբ են, եւ չկա որեւէ բան, որ հատուկ դասընթաց պետք է կազմակերպվի, որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչի մասին է խոսքը։ Սա շատ կարեւոր արձանագրում է»,—նշել է վարչապետը։
ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը նշել է, որ մարդու իրավունքների տեսանկյունից արված ուսումնասիրությունների արդյունքում ներկայացվել է ավելի քան 30 առաջարկություն՝ դիտորդների աշխատանքների, հաշմանդամություն ունեցող անձած ընտրական գործընթացի մատչելիության եւ այլնի վերաբերյալ։
Նիկոլ Փաշինյանը հանձնարարել է հատուկ հանդիպում կազմակերպել Մարդու իրավունքների պաշտպանի հետ՝ ներկայացված առաջարկությունները քննարկելու համար։ «Ճիշտ է, ժամանակը սուղ է, բայց նաեւ բավարար ժամանակ ունենք հանգիստ պայմաններում աշխատելու եւ քննարկելու բոլոր առաջարկները, որոնք ուղղված են երաշխիքներն ուժեղացնելուն, որպեսզի Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների կամարտահայտմանը որեւէ բան չսպառնա»,–ասել է կառավարության ղեկավարը։
Օրինագծերի փաթեթը քննարկելու նպատակով կառավարության որոշմամբ առաջարկվել է ՀՀ Ազգային ժողովի նախագահին հոկտեմբերի 22—ին ժամը 11։00—ին գումարել ԱԺ արտահերթ նիստ։
Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ այս օրերին ԱԺ խմբակցությունների, պատգամավորների, շահագրգիռ բոլոր կողմերի հետ պետք է շարունակել օրինագծերի շուրջ ակտիվ քննարկումները. «Գիտեմ, որ եղել են հրապարակային մի քանի քննարկումներ, բայց այս մի քանի օրերն էլ օգտագործենք, որպեսզի այն հնարավորինս մանրամասն քննարկվի, եւ ցայտնոտային էֆեկտներ չլինեն»։

Նշանակվել են Արագածոտնի, Սյունիքի եւ Արմավիրի մարզպետները

Կառավարության որոշումներով Դավիթ Գեւորգյանը նշանակվել է ՀՀ Արագածոտնի, Հունան Պողոսյանը՝ ՀՀ Սյունիքի, Համբարձում Մաթեւոսյանը՝ ՀՀ Արմավիրի մարզպետ։
Անդրադառնալով մարզպետների նշանակումներին՝ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է. «Պարոն Գեւորգյանը մինչ այսօր տարածքային կառավարման եւ զարգացման նախարարի տեղակալն էր։ Դրանից առաջ հայտնի է եղել իր քաղաքացիական գործունեությամբ եւ թավշյա հեղափության ակտիվ մասնակիցներից է առաջին օրերից։ Գիտեք, որ պարոն Պողոսյանը երկար տարիներ զբաղեցրել է Հայաստանի Հանրապետության ոստիկանության պետի առաջին տեղակալի պաշտոնը նախորդ կառավարության կամ նախկին իշխանության տարիներին։ Որոշ իմաստով այս առաջարկը կարող է տարօրինակ թվալ։ Ուզում եմ որոշ պարզաբանումներ ներկայացնել, թե ինչ ենք ուզում անել, ինչ ենք անում եւ ինչու։ Երեւանի քաղաքապետի երդմնակալության ժամանակ ունեցած ելույթում ուրվագծեցի հետհեղափոխական ժամանակների տրամաբանությունը։ Ամենակարեւոր խնդիրը մեզ համար այն է, այդ թվում՝ արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններից հետո, որ պետք է ավարտված համարել Հայաստանի Հանրապետությունում տեղի ունեցած ոչ բռնի թավշյա ժողովրդական հեղափոխությունը, եւ Հայաստանի Հանրապետության ու մեր ժողովրդի ներուժը ներգրավել Հայաստանի հետագա զարգացման գործում։ Այս իմաստով ես շատ կարեւոր եմ համարում, որ երկրում տեղի ունեցած հեղափոխության արդյունքում որեւէ մեկն իր կյանքն ավարտված չհամարի Հայաստանի Հանրապետությունում։ Այս տրամաբանության մեջ մենք Հայաստանի Հանրապետությունում չպետք է թույլ տանք, որ զարգանա այնպիսի երեւույթ, որը պայմանականորեն կարելի է կոչել քաղաքական ռասիզմ, երբ մարդիկ ի սկզբանե ենթարկվում են որոշակի հետապնդումների, վերաբերմունքի, միայն այն պատճառով, որ նրանք պաշտոնավարել են, գործունեություն են ծավալել, առնչություն են ունեցել նախկին կառավարության ներկայացուցիչների հետ։ Մեր կառավարությունում էլ կան մարդիկ, ովքեր նույնպես այդպիսի առնչություններ ունեցել են։ Ես կարծում եմ, որ մոտենում է, գալիս է լիարժեք համախմբման ժամանակը։ Կա բարիկադներ կառուցելու ժամանակը, եւ կա բարիկադներն ապամոնտաժելու ժամանակը։ Ես հույս ունեմ, որ մենք մոտենում ենք այդ եզրագծին՝ լիարժեքորեն զբաղված լինելով կառուցողական աշխատանքով, զբաղված լինելով մեր զարգացման օրակարգը սպասարկելով։
Ուզում եմ ընդգծել, որ այս տրամաբանությունը որեւէ կերպ չի նշանակում ինդուլգենցիա որեւէ մեկի հասցեին։ Ընդ որում, նկատի ունեմ եւ գործող պաշտոնյաներին, եւ նախկին պաշտոնյաներին։ Մենք ասել ենք, որ Հայաստանի Հանրապետությունում բոլորը հավասար են օրենքի առաջ, եւ դա վերաբերում է բոլորին։ Բայց ես ուզում եմ ասել, որ սա չի նշանակում նաեւ, թե փակում ենք կառավարությունում կադրային փոփոխությունների, պետական կառավարման համակարգի օպտիմալացման եւ ավելի արդյունավետ համակարգ ունենալու տրամաբանությունը։ Ընդհակառակը, այսօր էլ կառավարման համակարգի 90 եւ ավելի տոկոսը նույն մարդիկ են, ովքեր նախկինում եղել են այդ նույն կարգավիճակներում։ Այսինքն՝ մեր կառավարման համակարգը, ըստ էության, 90 տոկոսով մնացել է նույնը։ Ո՞րն է այստեղից մեր եզրակացությունը։ Մեր եզրակացությունն այն չէ, որ այդ 90 տոկոս մարդկանց պետք է հանել եւ նոր 90 տոկոս մարդ բերել, բայց մեր եզրակացությունը նաեւ այն չէ, որ այդ 90 տոկոսին պետք է թողնել անձեռնմխելի, եւ նրանք պետք է շարունակեն աշխատել, մանավանդ այս ընթացքում ես ուղիղ եմ ուզում ասել, ակնհայտ է, որ այդ 90 տոկոսի մեջ կա բավականին մեծ տոկոս, որն ամենեւին ցանկություն չունի աշխատել, ոմանք նույնիսկ ցանկություն ունեն այնպես անել, որ ուրիշները չկարողանան աշխատել։ Ես այդ բառը չեմ ուզում օգտագործել, բայց ակնհայտորեն կան նաեւ որոշակի սաբոտաժի նմանվող կամ որպես այդպիսին մեկնաբանվելու հնարավորություն տվող երեւույթներ։
Այսօրվա երեք մարզպետների նշանակումը սիմվոլիկ եմ համարում. նրանցից մեկը հեղափոխության ակտիվ մասնակիցներից է, պարոն Պողոսյանը հեղափոխության ընթացքում բարիկադների կամ փշալարերի մյուս կողմում էր, ինչպես պարոն Օսիպյանը, պարոն Վանեցյանը եւ մեր հարգելի այլ գործընկերներ, երրորդ մարզպետը՝ պարոն Մաթեւոսյանը, ընդհանրապես քաղաքական նախընտրություններ չունեցող կամ քաղաքական չեզոք միջավայրից եկող գործիչ է։ Այս առումով, մենք ուրվագծում ենք նաեւ ապագայի վերաբերյալ մեր պատկերացումները։ Մեզնից որեւէ մեկը՝ եւ գործող, եւ չգործող պաշտոնյաներից, եւ որեւէ քաղաքացի Հայաստանի Հանրապետությունում անձռենմխելի չէ։ Եվ մենք պետք է հասկանանք, որ մեզնից որեւէ մեկի պաշտոնավարումը, նշանակված կամ ազատված լինելը չի կարող մեկնաբանվել որպես առավելություն, թերություն կամ խոցելիություն օրենքի առաջ։ Կարծում եմ, որ մենք ճիշտ ճանապարհով ենք գնում՝ համախմբելու մեր երկրի ներուժը եւ այն ծառայեցնելու մեր պետության ու ժողովրդի ապագային»,–ասել է Նիկոլ Փաշինյանը։
Վարչապետը շնորհավորել է նորանշանակ մարզպետներին եւ մաղթել արդյունավետ աշխատանք։