Forbes ամսագրի ռուսական տարբերակը հրապարակել է «Ռուսական անշարժ գույքի արքաները» ամենամյա վարկանշային աղյուսակը, որի ներքո ներկայացվում են Ռուսաստանի առևտրային անշարժ գույքի խոշորագույն սեփականատերերի առաջատար 30 գործարարները և նրանց գործունեության մասին որոշ մանրամասներ։

Ավանդաբար աղյուսակի բարձր հորիզոնականներում տեղ զբաղեցնող մեր հայրենակից, «Տաշիր» ընկերությունների խմբի սեփականատեր Սամվել Կարապետյանը այս տարի պահպանել է նախորդ տարվա դիրքը՝ հանգրվանելով երրորդ տեղում։ 2011-ին Կարապետյանի ընկերության եկամուտը անշարժ գույքի վարձակալությունից կազմել է 565 մլն դոլար։

Առաջին և երկրորդ տեղերում գտնվող ընկերություններն էլ պատկանում են ադրբեջանական ծագումով գործարարների։ Նախորդ տարվա առաջատար՝ Крокус ընկերության սեփականատեր Արաս Աղալարովը իր տեղը զիջել է իր հայրենակիցներ Զարախ Իլիևին և Գոդ Նիսանովին՝ Киевская площадь ընկերության սեփականատերերին։ Киевская площадь-ի եկամուտը 2011-ին կազմել է 780 մլն դոլար, իսկ նրանց «հայրենակից» Крокус-ինը՝ 700 մլն դոլար։

Նկատենք, «առևտրային անշարժ գույք»-ի տակ Forbes-ը նկատի է առնում վարձակալության տրվող անշարժ գույքը։ Ամսագրի վերլուծաբանների գնահատականով 2011թ. այս ոլորտում իրականացված ռուսաստանցիների ներդրումները կազմում են 7 մլրդ դոլար, որից 1.8 մլրդը բաժին է ընկնում առաջատար հնգյակին։ Ի դեպ, 2011-ին ռուսաստանցի ներդրողները կրկնակի ավելի շատ գումար են ներդրել այս ոլորտում, քան նախորդ տարի, և ակտիվության այս միտումը չի նվազում։

Չնայած ներդրումների ակտիվացմանը՝ 2011-ը վերջին 7 տարիների ընթացքում ամենապասիվն է եղել շահագործման հանձնված տարածքների ծավալով՝ ընդամենը 1.5 մլն քմ։ Նման պասիվությունը Forbes-ը բացատրում է երեք տարի առաջ ճգնաժամով պայմանավորված շինարարության սառեցմամբ, նախընտրական անորոշություններով, ինչպես նաև Մոսկվայի քաղաքապետ Սոբյանինի որոշմամբ՝ դադարեցնել քաղաքի կենտրոնում առևտրային տարածքների կառուցումը։

Forbes-ը նաև պարզաբանում է, որ իր աղյուսակում չի ընդգրկել բանկերին, հրապարակային ընկերություններին և արտասահմանցիներին։ Բանկերը չեն ընդգրկվել, քանի որ դրանք շատ դեպքերում հանդիսանում են անշարժ գույքի ժամանակավոր սեփականատերեր, այլապես աղյուսակը կգլխավորեին ВТБ-ն և Сбербанк-ը։ Օտարերկրյա ընկերություններից էլ առաջատարի դիրքում շվեդական IKEA-ն է՝ 14 առևտրային կենտրոններով, որոնց օգտակար տարածքը գերազանցում է 1.6 մլն քմ-ը, ինչը մեկուկես անգամ գերազանցում է Forbes-ի վարկանշային աղյուսակի առաջատար Киевская площадь ընկերության տարածքին։

Կարապետյանի մասին խոսելով, Forbes-ը հիշեցնում է, որ հայ գործարարն իր բիզնեսը սկսել է Հայաստանում, բայց շատ արագ տեղափոխվել է Կալուգա, որտեղ զբաղվել է տեքստիլ արդյունբերությամբ և մեծածախ առևտրով։ Ներկայում Կարապետյանի ընկերությունը առևտրային տարածքների վարձակալությունից բացի, զբաղվում է նաև էներգետիկայով, մեծածախ առևտրով, հանրային սննդի սպասարկմամբ և տասնյակ այլ ուղղություններով։ Կարապետյանի ընկերությունների համախառն հասույթը 2011-ին կազմել է 2.8 մլրդ դոլար։ 2011-ին մոսկվաբնակ հայ գործարարի ընկերությունների խումբը ձեռք է բերել բնակելի և առևտրային անշարժ գույքի 7 օբյեկտներ, որոնց ընդհանուր ներդրումային արժեքը գերազանցել է 1 մլրդ դոլարը։

Աշնանային դպրոցական արձակուրդների նախօրեին Դմիտրովյան խճուղու վրա գտնվող Рио առևտրա-ժամանցային կենտրոնում բացվել է առաջին օվկիանարիումը։ Forbes-ը նկատում է, որ այդ միջոցառման գովազդն այնքան հաջող էր արվել, որ բացման օրը՝ հոկտեմբերի 29-ին ժամանցի կենտրոնի խաչմերուկում հսկայական խցանումներ էին առաջացել, իսկ դրամարկղերի մոտ հսկայական հերթեր էին։ Միայն առաջին ամսվա ընթացքում օվկիանարիումն ունեցել է 250 հազ. հաճախորդ։